Siyasi İlişkiler, 2.12.2022

Türkiye ile Litvanya arasındaki ilişkilerin ahdi temeli, diplomatik ilişkilerimizin tesis edildiği tarih de olan, 17 Eylül 1930’da Moskova’da imzalanan, bilahare 11 Temmuz 1994 tarihinde revize edilen Dostluk ve İşbirliği Antlaşması’na dayanmaktadır. Türkiye, Litvanya’nın 1940 yılında SSCB tarafından önce işgal, sonra ilhakını tanımamıştır. SSCB’nin yıkılmasından sonra Litvanya’nın 11 Mart 1990 tarihinde bağımsızlığını ilan etmesinin ardından Türkiye ile Litvanya arasındaki diplomatik ilişkiler 3 Eylül 1991 tarihinde yeniden tesis edilmiştir. 1992 yılı başında Vilnius Büyükelçiliğimiz açılmış, Litvanya’nın Ankara’daki Büyükelçiliği ise 1997 yılında faaliyete geçmiştir.

Türkiye ile Litvanya arasındaki siyasi ilişkiler olumlu bir mecrada ilerlemekte, her alanda gelişme eğilimi göstermektedir. Türkiye öncelikle NATO çerçevesinde müttefiklik ilişkisi bağlamında Litvanya bakımından önem taşımaktadır. 2004 Mart ayında NATO’ya üye olan Litvanya’ya bu süreçte verdiğimiz güçlü ve koşulsuz desteğe duyulan şükran, üst düzey makamlarca her vesileyle dile getirilmektedir.

Litvanya, ülkemizin AB üyelik sürecini desteklemektedir. Ülkemizin AB katılım müzakerelerinde 22 numaralı "Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu" faslı, Litvanya'nın AB Dönem Başkanlığı sırasında açılmıştır.

11. Cumhurbaşkanı Sayın Abdullah Gül, Litvanya eski Cumhurbaşkanı Dalia Grybauskaite’nin davetine icabetle 3-4 Nisan 2013 tarihlerinde Litvanya’yı ziyaret etmiş, bu ziyaret kapsamında iki ülke işadamlarının katılımıyla düzenlenen İş Forumu, ikili ticari ve ekonomik ilişkilerimize ivme kazandırmıştır.

Cumhurbaşkanı Grybauskaite, 7-9 Aralık 2014 tarihlerinde ülkemize iade-i ziyarette bulunmuştur. Grybauskaite’nin heyetinde yer alan Dışişleri Bakanı Linas Linkevicius ile Ekonomi Bakanı Evaldas Gustas da, Sayın Bakanımız Mevlüt Çavuşoğlu ve dönemin Ekonomi Bakanı Sayın Nihat Zeybekçi ile görüşmüşlerdir. Ziyaret vesilesiyle, Litvanya tarafıyla Ekonomik ve Ticaret Ortak Komisyonu (JETCO) kurulması amacına yönelik bir deklarasyon ile ülkemizin AB üyeliği konusunda işbirliği yapılmasına ilişkin Mutabakat Zaptı imzalanmıştır. Ziyaret sırasında ayrıca, DEİK tarafından 8 Aralık 2014 tarihinde Litvanya'dan 22 işadamının katılımıyla İş Forumu düzenlenmiştir.

Dışişleri Bakanımız Sayın Mevlüt Çavuşoğlu, 2-3 Nisan 2015 tarihlerinde Litvanya'ya resmi bir ziyarette bulunmuş, mevkidaşı Linas Linkevicius ile görüşmüş, Cumhurbaşkanı Grybauskaite ve dönemin Başbakanı Algirdas Butkevicius tarafından kabul edilmiş, Tatar ve Karay toplumu ile biraraya gelmiştir. Dışişleri Bakanı Linkevicius, 22-23 Ağustos 2016'da ülkemize çalışma ziyaretinde bulunmuş, 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında dayanışma amacıyla Türkiye'yi ziyaret eden ilk NATO ve AB ülkesi Dışişleri Bakanı olmuştur.

Litvanya Dışişleri Bakanı Linas Linkevicius, 9 Mayıs 2018 tarihinde ülkemize bir çalışma ziyaretinde bulunmuştur. Sayın Bakanımız, 28 Ağustos 2018 tarihinde Litvanya’ya resmi ziyarette bulunmuş, mevkidaşı Linas Linkevicius ile görüşmüş, Cumhurbaşkanı Grybauskaite ve Başbakan Saulius Skvernelis tarafından kabul edilmiş ve Litvanya’nın Kuruluşunun 100. Yılı vesilesiyle açılan “Anı Defteri”ni imzalamıştır. Bahsekonu resmi ziyaret kapsamında ayrıca,1994 tarihli Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması’nın (YKTK) güncellenmiş metni de iki Dışişleri Bakanı tarafından imzalanmıştır.

Türkiye-Litvanya JETCO birinci toplantısı Ticaret Bakanımız Sayın Ruhsar Pekcan ile Litvanya Ekonomi Bakanlığına vekâlet eden Enerji Bakanı Zygimantas Vaiciunas’ın eşbaşkanlıklarında 31 Ocak 2020 tarihinde Vilnius’ta yapılmıştır.

Türkiye ile Litvanya Dışişleri Bakanlıkları arasında son siyasi istişareler 15 Nisan 2021 tarihinde Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sayın Faruk Kaymakcı ile Litvanya Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Arnoldas Pranckevicius arasında çevrimiçi olarak tertiplenmiştir.

Sayın Cumhurbaşkanımız Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda ile 14 Haziran 2021 tarihinde Brüksel’de tertiplenen NATO Zirvesi marjında görüşmüştür.

Sayın Bakanımız ve Litvanya Dışişleri Bakanı Gabrielius Landsbergis, 28 Haziran 2021 tarihinde Roma'da tertiplenen DEAŞ'la Mücadele Küresel Koalisyonu Dışişleri Bakanları Toplantısı marjında biraraya gelmişlerdir.

Sayın Bakanımız Mevlüt Çavuşoğlu, VIII. Ukrayna Reform Konferansı’na katılmak üzere 6-7 Temmuz 2021 tarihlerinde Litvanya’yı ziyaret etmiştir.

Litvanya Dışişleri Bakanı Gabrielius Landsbergis, Sayın Bakanımızın vaki ziyaretinin akabinde 13-14 Temmuz 2021 tarihlerinde ülkemizi ziyaret etmiş; Sayın Dışişleri Bakanımızın yanısıra Sayın İçişleri Bakanımızla da biraraya gelmiştir.

Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda 20 Eylül 2021 tarihinde Birleşmiş Milletler 76. Genel Kurulu marjında New York’ta düzenlenen Türkevi’nin açılış törenine iştirak etmiştir.

Türkiye ile Litvanya arasında ilk Savunma Sanayii İşbirliği Toplantısı 6-8 Ekim 2021 tarihlerinde Vilnius’ta düzenlenmiştir.

Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanı (CDAB) Sayın Uğur Ünal, 14-16 Ekim 2021 tarihlerinde Litvanya’yı ziyaret etmiş; bu vesileyle CDAB ve Litvanya Arşiv Kurumu arasında işbirliğine matuf protokol imzalanmıştır.

(Dönemin) Litvanya Meclisi (Seimas) Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Zygimantas Pavilionis, beraberinde Türkiye Dostluk Grubu Başkanı Kazys Starkevicius bulunduğu halde 1-2 Aralık 2021 tarihinde ülkemizi ziyaret etmiştir.

23 Aralık 2021 tarihinde, gıda ve dikenli telden müteşekkil, 150 tonu aşan yardım malzemesi Medininkai’deki Litvanya Sınır Muhafızları Okulu’nda Büyükelçi Gökhan Turan tarafından Litvanya Devlet Hudut Güvenlik Servisi Başkanı General Rustamas Liubajevas’a törenle teslim edilmiştir. Törene, Riga Askeri Ataşemiz Albay Hakan Akkanat; Litvanya İçişleri Bakan Yardımcısı Kestutis Lancinskas, Milli Savunma Bakan Yardımcısı Zilvinas Tomkus, Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Arnoldas Pranckevicius, Litvanya Meclisi Dışişleri Komisyonu Başkanı Büyükelçi Zygimantas Pavilionis ve Litvanya-Türkiye Parlamentolararası Dostluk Grubu Başkan Yardımcısı Gintautas Paluckas iştirak etmiştir.